Dolphin Address 32
30 juli 2005
Iedereen kent het. Als kind loop je over een trottoirband en steekt je armen naar weerszijden uit om in evenwicht te blijven. Maar weet je wel waarom?
Koorddansers gebruiken lange stokken, soms met gewichten aan het uiteinde. Hiermee doseren ze hun evenwicht. Een afwijking wordt gecorrigeerd door het gewicht iets naar de kant te verschuiven die te licht voelt. Het is een spel met de zwaartekracht waarbij het zaak is om zo goed mogelijk in het midden van het gewicht te blijven.
Dolfijnen lijken zich niet alleen bewust van dit principe, maar gaan er nog een stapje verder in. Ik heb Fungi en Dusty vaak uit het water zien springen in de onmiddellijke nabijheid van zwemmers of bootjes. Toch raken ze nooit iemand of iets, terwijl met name de bootjes vaak met hoge snelheid voortbewegen en de dolfijn redelijkerwijs niet vanuit het water kan voorzien waar deze zich precies bevinden zal een paar seconden na de aanvang van de sprong, dus bij het neerkomen.
Daarom heeft ze een correctiemogelijkheid om in de lucht haar koers op het laatste moment nog te wijzigen. Haar lichaam, van voor tot aan de staartstok, vormt de massa waartegen de staartstok met staart zich kan afzetten. Net zoals een armzwaai in een balans herstel op de trottoirband. Deze beweging beïnvloedt de baan van het gehele lichaam. Waar wij het evenwicht herstellen verlegd de dolfijn haar baan.
Dit doen we haar niet na. Het dichtste bij deze vorm van navigatie door de lucht zal een hoekduik van de hoge zijn.
Toch heb ik lering kunnen trekken uit deze observaties. Ik heb al jaren veel plezier in het lopen over de rotsen en verwonder me nog steeds over een situatie waarin mijn voeten intelligenter lijken dan mijn hoofd. Ze schijnen geheel autonoom hun weg te vinden. In 1996 schreef ik in Dingle twee gedichten over dit fenomeen:
Steppingstones 1
On the beach
large and small
they fall
me into a rhythm
as I walk
I jump and I shuffle
I trip and I laugh
it is they and not I
that determine my path.
Steppingstones 2
The rocks suggest a rhythm to my feet
they space my steps and in a dance we meet
my toes they touch articulate
in shoes that seem indelicate
I have no goal
but stay in whole
and dry-feet reach the beach.
Als ik nu op zo'n wandeling een lastig stuk over moet, pak ik een niet al te zware steen en gebruik deze om mijn evenwicht bij te stellen. In geval van wankel steek ik hem uit naar waar ik heen wil. Op zich heb je geen dolfijn nodig voor dit inzicht. Maar het helpt wel.
Jan Ploeg, Weitje Fanore, 30 juli 2005
print versie