Dolphin Address 38
29 september 2005
Zo droef. Als het om dolfijnen gaat zijn we het er allemaal wel over eens: dit zijn denkende wezens, een nog onverkende intelligentie, een soort dat gezegend is met een eigen geest. Voor velen kwalificeren ze als onze eigen buitenaardsen, als een onderzoeksobject voor de '
'Enterprise', verstaanbaar met een beetje verbeeldingskracht, een spiegelbeeld in de vlucht van onze eigen fantasie. We zijn geroerd door hun planetaire verwantschap, door hun veronderstelde psychologische overeenkomst en bewonderen hun zeemanskunst. We voelen ons gezegend met het bestaan van hun ambassadeurs die ons inzage in hun hele soort schenken. Een soort die ons niet nodig heeft, een soort die al lang voor ons de aarde bewandelde, maar die de voorkeur gaf aan de wateren, waardoor ze de vloek van de zwaartekracht vermeden en de weerstand van de aquasfeer omzetten in hun voordeel. Een soort met hersens zoals de onze, dat het respekt opeist dat we ons haasten voor onszelf te reserveren en vrijgevig denken te delen met onze 'neven van de zee'.
En dan komt deze Duitse fotograaf op de proppen met zijn kostbare camera. Hij was tevoren duidelijk gewaarschuwd door de vaste zwemmers: Dusty kan je camera opeisen. Ze heeft een intense belangstelling voor al onze lichaamsdelen die afneembaar zijn en beschouwd ze als een souvenir, een speelgoed of een onderzoeksobject. Ze stoort zich niet aan onze opvattingen van eigendom. Ze vraagt zich af en is geïntrigeerd door het onbekende zoals wij zelf en is zich bewust van in materie weergegeven bedoeling. Toen we haar filmden met een naar land verbonden camera had ze een ongebruikelijke belangstelling voor de datakabel. Ze bespeurde de vloeiing van energie, pikte deze steeds weer op en 'besnuffelde' het met haar voorhoofd, haar communicatie orgaan.
Deze Duitse camera was voor haar een meenemertje, een geschenk van aardse genialiteit, een aanwinst voor haar veelbesproken mysterieuze schatgrot, een object uit die andere wereld dat ze de moeite waard vond kennis van te nemen. Dus eiste ze het op, zoals wij dat doen in naam van onze eigen wetenschap. De man bekommerde zich niet om het advies van de Toegewijden. Hij moet zich niet hebben gerealiseerd dat zijn landrot superioriteit niks voorsteld in de grote vijver. En toen Dusty de camera opeiste wilde hij deze niet afstaan. Het conflict werd beslecht volgens het recht van de sterkste: Dusty dreef haar snuit in zijn maag en nam de camera.
Plotseling zijn we niet meer zo blij dat de dolfijn een eigen geest en zo heeft. We erkennen geen effectieve daadkracht waar ze de man gemakkelijk had kunnen doden met een klap van haar staart. We kunnen niet anders dan een aanslag zien op onze eigen gedragsnormen en stellen de moraal van de dolfijn ter discussie. Iemand belde een ambulance, maar deze vertrok weer nadat het lichamelijk letsel als niet levensbedreigend was gediagnosticeerd. Het psychologische letsel was snel doorgebeld naar de media en die maakten er een groot feest van verontwaardiging en wraak van. Nu hebben vele duizenden mensen de dag van hun leven beleefd door met de dolfijn te zwemmen, maar deze massieve realiteit valt in het niet als een enkele stijfkop zijn camera riskeert. Het is bijna zoiets als het water aanklagen omdat het nat is. Als een van ons aan het kortste eind trekt schrikken we op en schreeuwen moord en brand: deze dolfijn is levensbedreigend! De sensatiebladen stonden er vol van en zelfs alom gerespecteerde kranten schudden hun hoofd over de onbetrouwbaarheid van de Natuur.
De autoriteiten dekten snel hun verantwoordelijkheid door een reusachtig bord te plaatsen dat waarschuwt tegen zwemmen in gevaarlijk water. Geen woord over de dolfijn, maar evenzeer een daad die veel gevaarlijker is dan dat wat ze meent te bestrijden. Ik vraag me af hoeveel mensen hun leven verliezen door borden te negeren die op wel gevaarlijke locaties zijn geplaatst. Dit soort misinformatie doet denken aan de stupiditeit van regenten die soft en hard drugs in dezelfde categorie plaatsen. Het is een bureaucratische maneouvre om haar vertegenwoordigers te vrijwaren van vervolging en hoort tot het grimmig soort humor dat verkeers officials verleidt tot het plaatsen van max. 100 km borden vlak voor een scherpe bocht.
Hoe dan ook, kort na dit incident, 13 dagen geleden, verdween Dusty. Allerlei soorten verklaringen steken de kop op, de meest venijnige gebaseert op een vergadering van de County Clare Council van twee jaar geleden over de situatie in Fanore waarbij de dolfijn de files van dagjesmensen 'veroorzaakte' die hun auto verlieten voor een dolfijn wandeling. Daar werd voorgesteld de dolfijn te deporteren of zelfs af te maken als een eindoplossing. Gelukkig stond Dr. Simon Berrow van de Shannon Dolphin Experience op in dit afschuifspel en verlichtte de Council met de mededeling dat de dolfijn een beschermd dier is in de Europese wetgeving. Snel verliet men de primitieve aandrang en reageerde gelijkvormig aan de huidige procedure. Ze dekten zich in door het publiek te informeren dat de dolfijn een wild en daarom onbetrouwbaar schepsel was en dat het zwemmen vanaf de betreffende instap een gevaarlijke onderneming was. Ze hadden de hele kust van Ierland met dit soort borden kunnen volpoten.
Er circuleren nu verhalen dat iemand een drastisch besluit heeft genomen en de dolfijn heeft vermoord. Dat is doodsimpel. Ga in een snelle boot naar de Boothuisbaai en ze komt er maar wat graag naar toe. Een beetje scherpschutter kan niet missen en de mensen aan de macht zijn een hardnekkige overlast kwijt: de nieuwsgierigheid van dolfijn stupinados.
Ik wens dit niet te geloven. Ook geloof ik niet dat Dusty in een vlaag van afschuw over het wanbegrip over haar gunsten is vertrokken of om zich gedekt te houden tot de beschuldigingen overwaaien. Ik denk dat de paniek die het brood van sensatiejagers belegt niet van invloed zou moeten zijn op hen die door hetzelfde publiek zijn aangesteld dat smult van het slechte nieuws. Als we de behoefte hebben onze ontzetting te bevredigen met wat voor plausibele verklaring dan ook, dan kunnen we beter een biologische zoeken en die is er.
De herfst is het seizoen voor de intocht van spiering en sprot. Onvoorstelbare hoeveelheden van deze kleine visjes worden naar boven gedreven als in kokend water door hun voornaamste roofdier, de makreel. Op hun beurt voeden dolfijnen zich met makreel, daarom zou Dusty best wel bezig kunnen zijn zich wintervet te eten ergens in de uitgestrektheid van de oceaan, terwijl wij onze onwetendheid uitknokken in politiek geharrewar.
Misschien moeten wij haar afwezigheid opvatten als een pauze, een tijdspanne om onze ambivalente opvatting over onbekende intelligentie her te bezien, een gelegenheid om onze waardering voor verwante geesten te updaten. Sommige mensen denken dat ze uit is gezwommen om ons te beschermen tegen uitlopers van wervelwinden, zoals Katerine en Rita. Laat ons doordromen en hopen dat we eens ontwaken in de terugkeer van onze geestelijke gezondheid.
Jan Ploeg, Fanore Weitje, 29 september 2005
print versie